Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków
18 kwietnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, ustanowiony w 1983 r. przez Międzynarodową Radę Ochrony Zabytków (ICOMOS), która doradza UNESCO m.in. w sprawie wpisu obiektów na Listę światowego dziedzictwa. W tym dniu prezentowane są zabytki o wyjątkowym znaczeniu dla lokalnych społeczności, ale i dla całych narodów. To święto wszystkich zabytków- informuje Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków to również święto wszystkich osób, które są zaangażowane w ratowanie zabytków i opiekę nad nimi – konserwatorów, historyków sztuki i architektury, urbanistów, archeologów i przedstawicieli innych zawodów, pracujących na rzecz ochrony zabytków, a także wszystkich odpowiedzialnych właścicieli, opiekunów i zarządców obiektów zabytkowych.
Wykonywanie zadań w zakresie opieki nad zabytkami jest jednym z ustawowych zadań własnych samorządów wszystkich szczebli. W Powiecie Lubaczowskim taka opieka jest prowadzona przez jednostki organizacyjne powiatu; Powiatowe Centrum Kultury w Lubaczowie oraz Muzeum Kresów w Lubaczowie.
Na stronie internetowej Centrum pod adresem www.pckl.pl w zakładce Zabytki można m.in. znaleźć rejestr zabytków z wszystkich gmin z terenu powiatu wraz z informacjami o właścicielach obiektów, opisy prac przy zabytkach od 2016 roku czy akcji „Zabytek z tarczą na Ziemi Lubaczowskiej”, do której mogą się włączyć wszyscy właściciele zabytków z terenu powiatu i w efekcie oznakować swoje obiekty znakiem błękitnej tarczy. PCK udostępnia również na swojej stronie Program opieki nad Zabytkami Powiatu Lubaczowskiego na lata 2019-2022, którego opracowywanie co 4 lata jest zadaniem własnym samorządu powiatowego ( podobnie jak samorządów wojewódzkich i gminnych). Na wstępie programu czytamy:
Zgodnie z danymi z sierpnia 1939 roku w powiecie lubaczowskim zamieszkiwało blisko 92,5 tys. osób, z czego blisko 50 tys. było obrządku greckokatolickiego, blisko 33 tys. obrządku rzymskokatolickiego, a niespełna 10 tys. stanowili Żydzi. Obecnie wg danych Głównego Urzędu Statystycznego z 2017 roku powiat zamieszkuje ok. 59 tys. osób. Tak diametralna zmiana liczby ludności jest przede wszystkim świadectwem wymordowania Żydów przez Niemców w trakcie II wojny światowej oraz wysiedlenia ludności ukraińskiej w ramach akcji wymiany ludności między Polską i Ukraińską Republiką Radziecką w latach 1944-1946, a następnie w trakcie akcji „Wisła” w 1947 roku. Tak Żydzi, jak i ludność obrządku greckokatolickiego pozostawili po sobie bezcenne dziedzictwo kulturowe, którego zachowanie- tak jak zachowanie dziedzictwa wytworzonego przez stulecia przez ludność obrządku rzymskokatolickiego oraz osoby innych wyznań- jest obowiązkiem współczesnych władz i mieszkańców powiatu.
Jednym z statutowych zadań Muzeum Kresów w Lubaczowie jest informowanie o wartościach i treściach gromadzonych zbiorów oraz umożliwianie kontaktu ze zbiorami. Zadania te realizują wszystkie działy jednostki: Dział Archeologiczny, Artystyczny, Etnograficzny i Budownictwa Drewnianego, Historyczny, a także Dział Oświatowy oraz Biblioteka. W ramach pracy poszczególnych działów organizowane są wystawy, prowadzone są zajęcia edukacyjne i badania terenowe, wydawane publikacje z zakresu historii i kultury regionu. Muzeum Kresów prowadzi szeroką współpracę z instytucjami kultury w kraju i za granicą. Więcej informacji na temat działań jednostki jest dostępne na stronie www.muzeumkresow.eu
Cerkiew w Radrużu, fot. K.Stępień
Ikonostas z Zespołu Cerkiewnego w Radrużu,fot. Zespół Cerkiewny w Radrużu
Cerkiew w Nowym Bruśnie przed renowacją, fot. K.Stępień
Cerkiew w Nowym Bruśnie obecnie, fot. facebook.com/cerkiewbrusno