„Wrastanie. Ziemie Zachodnie i Północne. Początek”- opowieść o Kresowiakach już w Lubaczowie

Do 1. grudnia na lubaczowskim Rynku można oglądać wystawę „Wrastanie. Ziemie Zachodnie i Północne. Początek”. Ekspozycję zainaugurowano 28. października w sali konferencyjnej lubaczowskiego Banku Spółdzielczego. Lubaczów jest pierwszym miastem na dawnych Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej, które odwiedza wystawa. Patronat Honorowy objął nad nią Starosta Powiatu Lubaczowskiego Zenon Swatek.

Wystawa, którą “zaprosiło” do Lubaczowa Powiatowe Centrum Kultury pokazuje, jak po II wojnie światowej potoczyły się losy mieszkańców Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej. Przesunięcie w 1945 roku granic Polski pociągnęło za sobą konsekwencje polityczne, gospodarcze, ale przede wszystkim społeczne. Odbudowa wojennych zniszczeń i więzi społecznych, oswojenie obcej przestrzeni i kultury składają się na proces „wrastania” powojennych mieszkańców w „nową” Polskę, o którym opowiada wystawa przygotowana przez instytucje współpracujące w ramach Sieci Ziem Zachodnich i Północnych.

Celem wystawy jest ukazanie wybranych aspektów pierwszych kilku lat po wojnie  na ziemiach, które zostały włączone w granice Polski. Wynikające z tego faktu konsekwencje, takie jak wymiana ludności, konieczność odbudowy wojennych zniszczeń i rozerwanych więzi społecznych, a przede wszystkim budowy nowej tożsamości, oraz specyficzne działania władzy komunistycznej względem tych terenów, stanowią o wspólnym, wyjątkowym doświadczeniu historycznym Ziem Zachodnich i Północnych i zamieszkujących je ludności.

– Wystawa opowiada o pierwszych powojennych latach, w których rozpoczął się proces wielowymiarowego zakorzenienia się: w nowym miejscu mieszkańców (nie tylko Polaków) przybyłych dosłownie ze wszystkich stron świata, i w nowej rzeczywistości, tych, którzy na tych terenach mieszkali jeszcze przed wojną. Jest to też opowieść o trudnych i często heroicznych początkach budowy nowej tożsamości, pokazana z perspektywy losów „zwykłego człowieka” – zauważa dr Katarzyna Bock-Matuszyk, autorka scenariusza wystawy.

Wystawa zajmuje powierzchnię 200 metrów kwadratowych i osiąga wysokość ponad pięciu metrów. Ekspozycja ma formę przestrzennej instalacji, a zwiedzający wchodzi niejako do labiryntu. Na wystawie zobaczymy ponad 300 archiwalnych zdjęć i filmów oraz nagrania relacji świadków historii. Wyposażenie wystawy w system oświetlenia pozwala na zwiedzanie jej także po zmierzchu. W poszczególnych sekcjach wystawy znalazły się elementy interaktywne, wśród nich: ściana z mozaiką ponad stu zdjęć z ekspedycji Instytutu Zachodniego, mapa Polski na której będzie można przykleić naklejkę w miejscu, w którym się aktualnie mieszka oraz lokomotywę symbolizującą skąd my bądź nasi przodkowie przybyli na Ziemie Zachodnie i Północne.

Przygotowanie: I. Buczko
Fot.: M. Materniak/ K. Stępień- Powiatowe CK w Lubaczowie