Drewniane cerkwie – ukryte skarby wspólnej turystyki regionu Karpat

W niedzielę, o godz. 15:00 w budynku muzealnym w Zespole Cerkiewnym pw. św. Paraskewy w Radrużu otwarto wystawę „Drewniane cerkwie – ukryte skarby wspólnej turystyki regionu Karpat”. Na ekspozycji można zobaczyć 60 fotografii polskich i ukraińskich autorów. Zdjęcia powstały w ramach projektu pod tym samym tytułem.

Wystawa gościła już w Użhorodzie na Ukrainie. Teraz dostępna jest w Polsce. Zdjęcia przedstawiają 10 drewnianych cerkwi znajdujących się na Ziemi Lubaczowskiej we wsiach: Borchów, Gorajec, Kowalówka, Łówcza, Łukawiec, Nowe Brusno, Prusie, Szczutków i Radruż oraz 10 ukraińskich obiektów tego typu rozmieszczonych na terenie całego Zakarpacia, we wsiach: Hukliwe, Nowosielica, Kołoczawa, Jasina, Użok, Daniłowo, Likicary i Średnie Wody, a także w Użhorodzie. Piękno i klimat świątyń przedstawili na fotografiach Alicja Mróz, Krystian Kłysewicz, Marek Kuziemski, Tomasz Michalski i Tomasz Mielnik (Polska) oraz Ołeh Chawawczak, Serhij Denysenko, Robert Dowhanycz, Serhij Hudak i Jurij Kryliweć (Ukraina), którzy wyłonieni zostali w specjalnym konkursie.

W czasie wernisażu, który transmitowany był online na żywo, wszystkich przywitał Piotr Zubowski – p.o. dyrektora Muzeum Kresów w Lubaczowie. Następnie głos zabrała Ewa Sowińska – kierownik projektu ze strony Muzeum Kresów w Lubaczowie, która przybliżyła działania prowadzone w ramach projektu „Drewniane cerkwie – ukryte skarby wspólnej turystyki regionu Karpat”.

– Głównym i najważniejszym celem projektu była wspólna, polsko-ukraińska praca na rzecz promocji i tym samych ochrony materialnego dziedzictwa regionu Karpat, a dokładniej drewnianych cerkwi. Są one nie tylko pięknymi obiektami do fotografowania, ale też ważnymi obiektami transgranicznego krajobrazu, zarówno na terenie Ukrainy jak i w Polsce. (…) Niedługo będziemy mogli zobaczyć wirtualne wycieczki po wybranych cerkwiach. Pracujemy również nad interaktywną mapą Zespołu Cerkiewnego w Radrużu. W ramach projektu powstaną również dwa filmy promocyjne. Mamy nadzieję, że dzięki temu dotrzemy nie tylko do najbliższych odbiorców i osób zainteresowanych tymi budynkami, ale również do osób, które nigdy o nich nie słyszały. Wierzymy, że promując te ukryte drewniane skarby jesteśmy w stanie ożywić turystykę sakralną na pograniczu karpackim. Poprawi to także wizerunek ośrodków wiejskich, na terenie których się one znajdują. – mówiła.

W trakcie wernisażu głos zdalnie zabrał Mychajło Dankanych – dyrektor Agencji Rozwoju Regionalnego i Współpracy Transgranicznej „Zakarpacie” Obwodu Zakarpackiego. Kilka słów usłyszeliśmy także od autorów zdjęć biorących udział w projekcie.

– Praca przy wykonywaniu zdjęć była trudna, bo mieliśmy ograniczony czas. Nie był on rozłożony na cały rok. Mieliśmy dosłownie trzy miesiące. Szkoda, że nie mogliśmy przedstawić tych obiektów końcówką jesieni lub początkiem wiosny. Trzeba zdać sobie

sprawę z tego, że nie każdy wyjazd kończy się tym, że mamy zdjęcia. Czasami jest tak, że w czasie planowania wyjazdu są dobre warunki pogodowe, a za dwie – trzy godzony, gdy jesteśmy na miejscu widzimy, że doszło do całkowitej zmiany aury i układu słońca. Może się zdarzyć tak, że przyjedziemy do domu i nic nie mamy. – tłumaczył Tomasz Michalski.

– Staramy się jeździć i promować ten region, bo naprawdę jest wart zobaczenia, a wszystko co tu się znajduje jest dla turysty na wyciągnięcie ręki. Każdy tutaj pomaga, ludzie są przyjaźni. Nie zdarzyło się tak, że nie mogliśmy gdzieś wejść czy trafić do jakiś obiektów, więc zachęcamy wszystkich do odwiedzenia tej części Roztocza i cerkwi, które tutaj mamy. – dodał Tomasz Michalski.

Z kolei Janusz Mazur z Muzeum Kresów w Lubaczowie, przybliżył zary

s historii architektury cerkiewnej powiatu lubaczowskiego.

– Ze wszystkich cerkwi z naszego regionu musieliśmy wyłonić dziesięć, co było dla nas trudnym zadaniem. Z cerkwi powstałych od XVI w. po XX w. wybraliśmy dziesięć, które występują w każdym regionie naszego powiatu i reprezentują każdą epokę historyczną, wszystkie dziedziny i rozwój kultury cerkiewnej. Wybrane cerkwie są wizytówką naszego powiatu. Możemy się nimi chwalić i je odkrywać zgodnie z tytułem tej wystawy. – wyjaśniał.

W wernisażu udział wzięli również Starosta Lubaczowski Zenon Swatek, Wicestarosta Barbara Broź i Wójt Gminy Horyniec-Zdrój Robert Serkis.

– Na wystawie widzimy maksymalnie trzy zdjęcia każdego obiektu, czyli po sześć prac każdego z fotografów. Tych zdjęć jest zdecydowanie więcej. Jednym z celów projektu było to, by te zdjęcia można było wykorzystywać do promocji dziedzictwa kulturowego Ziemi Lubaczowskiej oraz Zakarpacia, więc wszystkie są do pobrania na stronie Muzeum Kresów w Lubaczowie i Agencji Rozwoju Regionalnego (muzeumkresow.eu, www.arr.com.ua). Dostępne są na wolnej licencji i można z nich korzystać, by promować nasz region. – dodał na koniec spotkania Piotr Zubowski.

Wystawie towarzyszy katalog. Ekspozycja dla zwiedzających będzie czynna do 9 maja, a nagranie z oficjalnego otwarcia obejrzeć można pod linkiem:

https://www.facebook.com/235862826463103/videos/919613222118794.

Projekt „Drewniane cerkwie – ukryte skarby wspólnej turystyki regionu Karpat” realizowany jest przez Muzeum Kresów w Lubaczowie i Agencję Rozwoju Regionalnego i Współpracy Transgranicznej „Zakarpacie” Obwodu Zakarpackiego w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Polska–Białoruś–Ukraina 2014–2020.

Więcej informacji nt. projektu (także zdjęcia obiektów): http://muzeumkresow.eu/program-pl-by-ua