Odkrywamy nieistniejące przysiółki
W czwartek w Miejskim Domu Kultury w Lubaczowie widzowie mogli premierowo obejrzeć film dokumentalny „Nieistniejące wsie Roztocza Wschodniego- Kuryje, Grochy, Żuki”, wyprodukowany przez Stowarzyszenie Geoturystyczne „Roztocze Wschodnie” z Lubaczowa przy wsparciu Powiatu Lubaczowskiego.
Produkcja odkrywa i przybliża historię trzech przysiółków położonych pomiędzy Rudą Różaniecką a Płazowem- Kuryjów, Grochów i Żuków, które- podobnie jak wiele innych na terenie Powiatu Lubaczowskiego- przestały istnieć w połowie XX wieku. Nazwy tych miejscowości funkcjonują w świadomości lokalnej społeczności do dziś, ale niewiele osób potrafi tam trafić. Po dawnych gospodarstwach pozostały już tylko zarysy budynków, zdziczałe sady owocowe i krzyże z bruśnieńskiego kamienia, stawiane przez mieszkańców.
W premierze filmu uczestniczyli jego twórcy: dr Olga Solarz- etnolog, autorka scenariusza i zarazem reżyserka filmu, Barbara Kozłowska- dziennikarka Polskiego Radia Rzeszów, lektorka, Grzegorz Żmuda- autor zdjęć, realizator filmu, Małgorzata Kaczorowska – leśniczka oraz Jan Krućko, syn Eliasza Krućko – ostatniego żyjącego mieszkańca nieistniejącego już przysiółka Grochy. Na zaproszenie odpowiedzieli także samorządowcy, z Przewodniczącą Rady Powiatu Martą Tabaczek na czele, leśnicy, dyrektorzy ośrodków kultury i bibliotek z terenu powiatu, stowarzyszenia, a także młodzież ze Szkoły Podstawowej w Rudzie Różanieckiej, która przyjechała razem z dyrektor Dorotą Wróbel i nauczycielami.
Po projekcji filmu jego twórcy odebrali z rąk Starosty Zenona Swatka oraz Prezes Stowarzyszenia Geoturystycznego „Roztocze Wschodnie” Małgorzaty Presch podziękowania za współpracę oraz wkład w powstanie filmu, prezentującego elementy dziedzictwa historycznego, kulturowego oraz przyrodniczego Roztocza Wschodniego.
Takich nieistniejących miejscowości jest na terenie Powiatu Lubaczowskiego o wiele więcej. W ostępach leśnych można natrafić na liczne miejsca, odróżniające się od naturalnego otoczenia. Pośród leśnej roślinności pojawiają się skupiska drzew owocowych, barwinka, śnieguliczki, wśród których wyłaniają się porozrzucane, zaprószone ziemią i liśćmi cegły, papa, czy też inne fragmenty zabudowy po byłych gospodarstwach nieistniejących już wsi i przysiółków. O ich istnieniu przypominają bardziej widoczne krzyże i kapliczki przydrożne. Miejscowości te przestały istnieć w okresie okupacji w wyniku przesiedleń związanych z koniecznością oczyszczenia pasa przygranicznego po stronie sowieckiej (1939-1940), a przede wszystkim w trakcie konfliktu polsko – ukraińskiego, działalności eksterminacyjnej Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii oraz tzw. repatriacji i akcji „Wisła”.
